Bugdaý dünýädäki iň möhüm iýmit ekinlerinden biridir. Dünýä ilatynyň üçden biri esasy iýmit hökmünde bugdaýa bil baglaýar. Bugdaýyň esasy ulanylyşy iýmit we krahmal gaýtadan işlemekdir. Soňky ýyllarda meniň ýurdumyň oba hojalygy çalt ösdi, ýöne daýhanlaryň girdejisi haýal ösdi we daýhanlaryň galla toplanmagy azaldy. Şol sebäpden, ýurdumyň bugdaýyna çykalga gözlemek, bugdaýyň ulanylyşyny ýokarlandyrmak we bugdaýyň bahasyny ýokarlandyrmak meniň ýurdumyň oba hojalygynyň gurluşyny strategiki taýdan düzmekde we hatda milli ykdysadyýetiň durnukly we utgaşdyrylan ösüşine täsir etmekde möhüm meselä öwrüldi.
Bugdaýyň esasy düzüm bölegi bugdaý dänesiniň agramynyň 75% -ini tutýan we bugdaý däne endosperminiň esasy düzüm bölegi bolan krahmaldyr. Beýleki çig mal bilen deňeşdirilende bugdaý krahmalynyň pes ýylylyk ýapyşygy we pes jelatinizasiýa temperaturasy ýaly köp ýokary häsiýetleri bar. Önümçilik prosesi, fiziki we himiki aýratynlyklary, bugdaý krahmalynyň önüm ulanylyşy we bugdaý krahmalynyň we bugdaýyň hiliniň arasyndaky baglanyşyk içerde we daşary ýurtlarda giňden öwrenildi. Bu makalada bugdaý krahmalynyň aýratynlyklary, aýralyk we çykarmak tehnologiýasy, krahmal we glýuteniň ulanylyşy barada gysgaça maglumat berilýär.
1. Bugdaý krahmalynyň aýratynlyklary
Bugdaýyň däne gurluşyndaky krahmal düzümi esasan bugdaýyň endosperm öýjüklerindäki krahmal granulalary görnüşinde 58% -den 76% -e çenli, bugdaý unundaky krahmal düzümi bolsa 70% töweregi. Kraxmal granulalarynyň köpüsi tegelek we ýumurtga bolup, az sanlysy tertipsizdir. Kraxmal granulalarynyň ululygyna görä, bugdaý krahmalyny uly granulaly krahmal we ownuk granulaly krahmallara bölmek mümkin. Diametri 25-35 mkm bolan uly granulalara krahmal diýilýär, bugdaý krahmalynyň gury agramynyň takmynan 93,12% -ini tutýar; diametri bary-ýogy 2-8 mk bolan ownuk granulalara B krahmal diýilýär, bugdaý krahmalynyň gury agramynyň takmynan 6,8% -ini tutýar. Käbir adamlar bugdaý krahmal granulalaryny diametri ululygyna görä üç sany model gurluşyna bölýärler: A görnüşi (10-40 μm), B görnüşi (1-10 μm) we C görnüşi (<1 μm), ýöne C görnüşi adatça klassifikasiýa edilýär B. görnüşi molekulýar düzümi boýunça bugdaý krahmaly amilozadan we amilopektinden durýar. Amilopektin esasan bugdaý krahmal granulalarynyň daşynda, amiloza esasan bugdaý krahmal granulalarynyň içinde ýerleşýär. Amiloza krahmal düzüminiň umumy mukdarynyň 22% -den 26% -ine, amilopektin bolsa krahmalyň umumy mukdarynyň 74% -den 78% -ine çenli. Bugdaý krahmal pastasy pes ýapyşykly we pes jelatinizasiýa temperaturasyna eýe. Jelatinizasiýadan soň ýelimliligiň ýylylyk durnuklylygy gowy. Uzak wagtlap gyzdyrylandan we garylandan soň ýelimlilik az azalýar. Sowadylandan soň jeliň güýji ýokarydyr.
2. Bugdaý krahmalynyň önümçilik usuly
Häzirki wagtda meniň ýurdumdaky bugdaý krahmal zawodlarynyň köpüsi Martin usulyny öndürmek prosesini ulanýarlar we esasy enjamlary glýuten maşyn, glýuten ekrany, glýuten guradyjy enjamlar we ş.m.
Glýuten guradyjy howa akymynyň çaknyşmagy worteks fleş guradyjy, energiýa tygşytlaýjy guradyjy enjamdyr. Kömüri ýangyç hökmünde ulanýar we sowuk howa gazanyň içinden geçýär we gurak yssy howa bolýar. Enjamdaky dargadylan materiallar bilen togtadylan ýagdaýda garylýar, şonuň üçin gaz we gaty fazalar has ýokary tizlikde öňe geçer we şol bir wagtyň özünde material guratmak maksadyna ýetmek üçin suwy bugarýar.
3. Bugdaý krahmalyny ulanmak
Bugdaý krahmasy bugdaý unundan öndürilýär. Hemmämiziň bilşimiz ýaly, meniň ýurdum bugdaýa baý, çig mallary ýeterlik, ony ýylboýy öndürip bolýar.
Bugdaý krahmalynyň köp ulanylyşy bar. Wermiselli we tüwi naharlaryny ýasamak üçin ulanylyp bilner, şeýle hem lukmançylyk, himiýa senagaty, kagyz öndürmek we ş.m. ýaly ugurlarda giňden ulanylýar. Bugdaý krahmalynyň kömekçi materialy - glýuten, dürli tagamlarda ýasalyp, eksport üçin konserwirlenen wegetarian kolbasa görnüşinde hem öndürilip bilner. Işjeň glýuten tozy bilen guradylan bolsa, saklamak aňsat we azyk we iýmit senagatynyň önümidir.
Iş wagty: Awgust-22-2024
